Ahkam

Ali

Sp Kullanıcı
15 Eyl 2017
5,923
10,677
AHKAM

Hükümler, yargilar, kanunlar, kararlar.

Ahkam hüküm kelimesinin cogulu olup “hükümler”demektir. Hüküm, sözlükte men etmek, önlemek anlamlarina gelir. Hakimin davayi neticeye baglamasina hüküm denmesi, taraflar arasindaki düşmanligi önledigi icindir. Hüküm, bir şeyi digerine dayandirma, emir ve irade manasinda da kullanilmiştir. (M. Salahi, Kamus-i Osmani, III,297; H. Karaman, Fikih Usulu, İstanbul 1963, 170)

Terim olarak ´hüküm´ü fikih usulu bilginleri şöyle tarif etmişlerdir:
“Mükellef (yükümlü) kimselerin işleriyle ilgili Allah ve Rasulu´nun hitablaridir.”Mesela; Allah´in “namaz kiliniz”, “adam öldürmeyiniz” hitablari birer hükümdür.

Fakihlere göre ise hüküm, bu hitabin eser ve neticesidir. (Abdulvehhab Hallaf, İlmu Usuli´l-Fikh, Kahire 1978, 100) “Namaz kiliniz” hitabinin eser ve neticesi farz, “adam öldürmeyiniz” hitabinin ise haramdir. Buna göre namaz kilmanin hükmü farz, adam öldürmenin hükmü ise haramdir.

Fikih usulu bilginlere göre dini hükümler iki kisma ayrilir:
Birincisi teklifi hükümlerdir. Bir işin yapilmasini ya da yapilmamasini gerektiren veya ikisi arasinda tercih etmekte serbest birakan hükümlerdir. Bir işin yapilmasini gerektiren hükümlere farz ve mendub, yapilmamasini gerektirene haram ve mekruh, muhayyer* birakilan hükmüde mubah denir. (Abdulvehhab Hallaf, a.g.e., 101)

İkincisi ise vaz´i hükümlerdir. Bunlar, ibadet ve muamelelerin sihhati icin gerekli olan şartlari gösteren hükümlerdir. Bir fiil işlenirken dini kurallara uygun olup olmadigi bu tür hükümlerle anlaşilir. Mesela alişverişin sahih olmasiyla ilgili hükümler bu kabildendir.

İman-amel ve ahlakacisindan hükümlere gelince;
Bu acidan İslam´daki hükümleri üc kisma ayrilir:
1.İtikadi Hükümler: Allah´in varligi, birligi, sifatlari, peygamberler, melekler ve ahiret hayati gibi inancla ilgili olan hükümlere itikadi hükümlerdenir.

2.Ameli Hükümler: Bu da üc kisma ayrilir:
a-Namaz, oruc, zekat ve hac gibi ibadetlerle ilgili hükümler.
b-Aliş veriş,evlenme-boşanma gibi muamelelerle ilgili hükümler.
c-Ceşitli suclara dünyada verilecek cezalarla ilgili hükümler.

3.Ahlaki esaslarla ilgili hükümler:
(Ö. N. Bilmen, Muvazzah İlm-i Kelam, İstanbul 1979, 71-72)(Şamil İslam Ansiklopedisi Ct.1. Sf. 67/Heyet)






 

Son mesajlar