Yazıya başlamadan önce Osmanlıcanın ne olduğuna açıklık getirmeli. Osmanlıca, Arapça ve Farsa kelimeler içeren, bazen bu dilleri birleştirip yeni bir kelime olarak kullanıldığı Türkçedir. Osmanlıca öğrenmek ile kastedilen ise aslında Arap alfabesi öğrenmek ve günümüzde az kullanılan, Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin anlamlarını bilmektir.
Öyleyse şu sonucu çıkarabiliriz. Arapça ve Farsça ile aynı alfabeyi kullanan Osmanlıcayı öğrenmek, bu dilleri bilenler için daha kolaydır. Akla gelebilecek birkaç soruya kısaca şu cevaplar verilebilir. Osmanlıca metinleri Araplar ya da Acemler okuyabilir mi? Hayır. Nasıl biz Farsça bir metinde belki bir iki kelimeyi tanıyabiliyorsak onlar da ancak bir iki kelimeyi tanıyabilecektir.
Ne kadar sürede öğrenilebilir? Üniversitede seçmeli olarak almıştım bu dersi bir dönem. Dönem sonunda metinleri okuyamayan kimse yoktu sınıfta. Basit, başlangıç metinleriydi. Eğer sadece alfabeyi ve birkaç yaygın kelimeyi öğrenmek istiyorsanız temponuza göre 8-10 hafta yeterli olacaktır. Bu çok değişken bir durum esasında.
Osmanlıca öğrenmek için hangi kitap? Bu iş için büyük bir kitap gereksinimi yok. Çünkü bu yeni bir dil değil sadece alfabeyi öğreneceksiniz. Kalan işiniz lügat ile. Bu yüzden bir kitaba gerek yok. Yazıda Osmanlıca metinler bulabileceğiniz bağlantılar verdim. Alfabeyi öğrenmek için izleyebileceğiniz videolar da. Eski harfleri öğrendikten sonra metinlerle uğraşmanız yeterli.
Osmanlıca Öğrenmek İçin Tavsiyeler
1- Osmanlıca öğrenme amacınıza karar verin. Rikâ dan uzak durun.
Ne düzeyde öğrenmek istediğinize baştan karar verin. Rika denen hızlı yazmaya olanak veren el yazısı bazı işaretler atlandığı için daha zordur. Eğer tarihçi veya edebiyatçı iseniz zaten üniversitede görürsünüz. Dil kullanılmadığı için unutulacak. Unutmak istemiyorsanız belli aralıklarla metinler bulup okumanız gerekecek. İngilizce gibi her yerde karşınıza çıkmayacak. Yine de öğrenip unutsanız bile bugünkü Türkçeyi daha iyi anlanızı sağlayacak.
2- Osmanlıcanın Arapça ve Farsça ile ilişkisini anlamaya çalışın.
Dilimize girmiş Arapça ve Farsça kelimelere bir göz atın. Bu dillerin sahip olduğu bazı gramer özelliklerini kavramak işinizi kolaylaştıracaktır. Örneğin: Kitap, katip, kütüphane, mektup. Sesli harfleri sildiğinizde belli seslerin benzer kelimeler için kullanılması Arapçanın bir özelliğidir. Anlam çıkarmada bu işinize yarayabilir.
3- Osmanlıca Öğrenmek için temel kelimelerden başlayın.
Kolaydan zora geçmelisiniz. Önce kelimeler sonra atasözleri. Atasözleri basit olacağı için dedim. Basit atasözleri ile başlayın. Basit metinler motivasyonunuzu artıracaktır. Harfleri tanıyın.
Osmanlıca kolay unutulabilir
4- Osmanlıcada sesli harflerin olmadığını unutmayın.
Osmanlıca bir kelimeyi biraz da tahmin ile çıkarmanız gerekir. Kelimenin sessiz harflerini okuyarak uygun kelimeyi cümlenin gelişinden çıkarırsınız.
5- Teknolojiyi öğrenme sürecinize katın.
App Storeda Osmanlıca isimli bir uygulama var. Temel kurallar, kelimeler ve atasözleriyle ilgili örnekler barındırıyor. Buradan faydalanabilirsiniz. Youtubeda bazı anlatım videoları da var. 31 ders var. Alfabeyi öğrenmenize ve fazlasına yetecektir. Yine de bu iş için videonun yardımcı olacağını ama asıl olanın metinlerle boğuşmak olduğunu akıldan çıkarmamak lazım.
6- Osmanlıca öğrenme sürecini hayatınıza katın.
Bu dil yaşamadığı için unutuluyor zaman ayırmayınca. Eğer mesleki değilse de ilgilenmek zor. Bu yüzden kimi kelimelerin Osmanlıcada kullanılanlarını günlük yaşantı dilinize katabilirsiniz. Kelimelerden uzak kalmamak için de Twitterdan konu ile ilgili hesapları takip edebilirsiniz. Osmanlıca isimli bir dergi var. Düzenli olarak Osmanlıca metinler yayınlanıyor.
7- Osmanlıca öğrenmek için aynı alfabeyi kullanan başka bir dil öğrenin.
Evet biraz zor bir süreç olabilir fakat Arapça veya Farsça öğrenirseniz bunun Osmanlıca için başta okuma becerisi olmak üzere pek çok yararı olacaktır.
Osmanlıca öğrenmenin diğer dilleri öğrenmek için bir başlangıç fırsatı verdiğini gözden kaçırmamak lazım. Bilgi sonsuz. Osmanlıca ile ilgili herşeyi bilen yoktur. Her dil gibi o da dönemden döneme değişiklikler göstermiştir. İlerlemek sizin elinizde.
Son olarak Fuat Sezginin Arap yazısı hakkında hocası Hellmut Ritterden (Alman) naklettiği şu sözlerle yazıyı bitireyim.
Öyleyse şu sonucu çıkarabiliriz. Arapça ve Farsça ile aynı alfabeyi kullanan Osmanlıcayı öğrenmek, bu dilleri bilenler için daha kolaydır. Akla gelebilecek birkaç soruya kısaca şu cevaplar verilebilir. Osmanlıca metinleri Araplar ya da Acemler okuyabilir mi? Hayır. Nasıl biz Farsça bir metinde belki bir iki kelimeyi tanıyabiliyorsak onlar da ancak bir iki kelimeyi tanıyabilecektir.
Ne kadar sürede öğrenilebilir? Üniversitede seçmeli olarak almıştım bu dersi bir dönem. Dönem sonunda metinleri okuyamayan kimse yoktu sınıfta. Basit, başlangıç metinleriydi. Eğer sadece alfabeyi ve birkaç yaygın kelimeyi öğrenmek istiyorsanız temponuza göre 8-10 hafta yeterli olacaktır. Bu çok değişken bir durum esasında.
Osmanlıca öğrenmek için hangi kitap? Bu iş için büyük bir kitap gereksinimi yok. Çünkü bu yeni bir dil değil sadece alfabeyi öğreneceksiniz. Kalan işiniz lügat ile. Bu yüzden bir kitaba gerek yok. Yazıda Osmanlıca metinler bulabileceğiniz bağlantılar verdim. Alfabeyi öğrenmek için izleyebileceğiniz videolar da. Eski harfleri öğrendikten sonra metinlerle uğraşmanız yeterli.
Osmanlıca Öğrenmek İçin Tavsiyeler
1- Osmanlıca öğrenme amacınıza karar verin. Rikâ dan uzak durun.
Ne düzeyde öğrenmek istediğinize baştan karar verin. Rika denen hızlı yazmaya olanak veren el yazısı bazı işaretler atlandığı için daha zordur. Eğer tarihçi veya edebiyatçı iseniz zaten üniversitede görürsünüz. Dil kullanılmadığı için unutulacak. Unutmak istemiyorsanız belli aralıklarla metinler bulup okumanız gerekecek. İngilizce gibi her yerde karşınıza çıkmayacak. Yine de öğrenip unutsanız bile bugünkü Türkçeyi daha iyi anlanızı sağlayacak.
2- Osmanlıcanın Arapça ve Farsça ile ilişkisini anlamaya çalışın.
Dilimize girmiş Arapça ve Farsça kelimelere bir göz atın. Bu dillerin sahip olduğu bazı gramer özelliklerini kavramak işinizi kolaylaştıracaktır. Örneğin: Kitap, katip, kütüphane, mektup. Sesli harfleri sildiğinizde belli seslerin benzer kelimeler için kullanılması Arapçanın bir özelliğidir. Anlam çıkarmada bu işinize yarayabilir.
3- Osmanlıca Öğrenmek için temel kelimelerden başlayın.
Kolaydan zora geçmelisiniz. Önce kelimeler sonra atasözleri. Atasözleri basit olacağı için dedim. Basit atasözleri ile başlayın. Basit metinler motivasyonunuzu artıracaktır. Harfleri tanıyın.
Osmanlıca kolay unutulabilir
4- Osmanlıcada sesli harflerin olmadığını unutmayın.
Osmanlıca bir kelimeyi biraz da tahmin ile çıkarmanız gerekir. Kelimenin sessiz harflerini okuyarak uygun kelimeyi cümlenin gelişinden çıkarırsınız.
5- Teknolojiyi öğrenme sürecinize katın.
App Storeda Osmanlıca isimli bir uygulama var. Temel kurallar, kelimeler ve atasözleriyle ilgili örnekler barındırıyor. Buradan faydalanabilirsiniz. Youtubeda bazı anlatım videoları da var. 31 ders var. Alfabeyi öğrenmenize ve fazlasına yetecektir. Yine de bu iş için videonun yardımcı olacağını ama asıl olanın metinlerle boğuşmak olduğunu akıldan çıkarmamak lazım.
6- Osmanlıca öğrenme sürecini hayatınıza katın.
Bu dil yaşamadığı için unutuluyor zaman ayırmayınca. Eğer mesleki değilse de ilgilenmek zor. Bu yüzden kimi kelimelerin Osmanlıcada kullanılanlarını günlük yaşantı dilinize katabilirsiniz. Kelimelerden uzak kalmamak için de Twitterdan konu ile ilgili hesapları takip edebilirsiniz. Osmanlıca isimli bir dergi var. Düzenli olarak Osmanlıca metinler yayınlanıyor.
7- Osmanlıca öğrenmek için aynı alfabeyi kullanan başka bir dil öğrenin.
Evet biraz zor bir süreç olabilir fakat Arapça veya Farsça öğrenirseniz bunun Osmanlıca için başta okuma becerisi olmak üzere pek çok yararı olacaktır.
Osmanlıca öğrenmenin diğer dilleri öğrenmek için bir başlangıç fırsatı verdiğini gözden kaçırmamak lazım. Bilgi sonsuz. Osmanlıca ile ilgili herşeyi bilen yoktur. Her dil gibi o da dönemden döneme değişiklikler göstermiştir. İlerlemek sizin elinizde.
Son olarak Fuat Sezginin Arap yazısı hakkında hocası Hellmut Ritterden (Alman) naklettiği şu sözlerle yazıyı bitireyim.
Hocam bana dedi ki: Arap yazısında 3 vites vardır. Bunu herkes bilmez
Yazıyorsunuz, ama noktasız yazıyorsunuz. Bu çok hızlı yazmanıza vesile oluyor. Ama okumada da tam tersi. Bu âlimler vitesidir diyor. Kütüphanelerdeki kitapların bir kısmı böyle. Onları ancak âlimler okuyabilir. 2. viteste ise; noktalı ama harekesiz yazarsınız. Okuma da yazma da 2. vitestir. Bu umumiyetle halk için geçerli bir vitestir. 3.sünde ise; noktalı ve harekeli yazarsınız. Okurken hata varsa çok kolay fark edersiniz. Fakat yazmak da zaman alır. Bu da 3. vitestir. Hocam Hellmut Ritter, bunu söyledikten sonra bir kâğıt aldı ve kâğıda kendi ismini, Latin harfleriyle Ritter yazdı. Bu eşek süratiyle gidiyor dedi ve ekledi: Bu da eşek vitesidir. Arapçadaki viteslerle kitaplar müthiş bir süratle yazılıyordu.
Alıntı.
