Kolesterol Nedir?
İyi Huylu ve Kötü Huylu Kolesterol Nedir?
İyi Huylu ve Kötü Huylu Kolesterol Nedir?
Kolesterol, insan ve hayvan hücrelerinde bulunan yağımsı bir maddedir. Vücut tarafından üretildiği gibi (örneğin karaciğerde) çeşitli besinlerle de vücuda girer. Tüm vücutta yaygın olmakla birlikte, özellikle beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğerde bulunur. Birçok hormonun (kortizon, seks hormonları gibi) üretiminde kullanılan kolesterol aynı zamanda D vitamini ve safra üretiminde de kullanılır.
Kolesterol, yağımsı bir madde olduğundan suda çözünmez. Kanda taşınabilmesi için suda çözünür maddelerle birleşmesi gerekir. İşte bu maddeler karaciğerde üretilir. Kolesterol bunlarla birleşince lipoprotein adını alır. Bunlar; karaciğerden diğer organlara ve kandan karaciğere kolesterol taşırlar.
LDL (Low Density Lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein), kötü huylu kolesterol: Karaciğerden kolesterolü alıp diğer organlara, kana iletimini sağlar. LDL değerleri kan dolaşımında ne kadar yüksek oranda bulunursa kalp hastalığına yakalanma riskiniz o kadar yüksektir.
HDL (High Density Lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein), iyi huylu kolesterol: Kandaki kolesterolü karaciğere taşır. HDL kolesterol düzeyi düşük ise de kalp hastalığına yakalanma riskiniz yüksektir.
- Kişide kalp ve damar hastalığı yoksa LDL kolesterol düzeyinin 130 mg/dl’nin altına düşürülmesi yeterlidir.
- Kişide kalp ve damar hastalığı varsa hedef LDL kolesterol düzeyi 100 mg/dl’nin altı olmalıdır.
Trigliserid: Çok fazla doymuş yağ, karaciğer tarafından kollestrol oluşturur ve kandaki kolestrol seviyesini yükselir. Üzerine çok fazla kalori alındığında ve alkol alındığında ise, karaciğer bunu trigliseride dönüştürür ve kandaki trigliserid seviyesini yükselttir.
VLDL (Çok düşük yoğunluklu lipoprotein): Büyük oranda trigliserid ve daha az oranda kolesterol içerir. Büyük kısmı karaciğerde oluşturulur. "Küçük ve yoğun LDL" parçacıkları yani VLDL kolesterol. VLDL kötü kolesterol LDL'nin en zararlı olan alt grubudur. VLDL seviyelerinin artışı kalp damar hastalığı riskinizi oldukça yükseltir. Yani kolesterol seviyeleriniz normal de olsa, küçük ve yoğun LDL düzeyleriniz fazla ise damar hastalığı riskiniz yükselmiştir. Bu nedenle kolesterol seviyelerinizi kontrol ettirirken VLDL seviyelerinize de baktırmalısınız. VLDL'niz 5 ile 40 mg/dl'nin üzerindeki rakamlarda ise son derece dikkatli olmanız gerekir.
< 200 mg/dl (Normal)
200-239 mg/dl (Sınırda yüksek)
Kan LDL-Kolesterol düzeyleri
< 130 mg/dl (Norma)
130-159 mg/dl (Sınırda yüksek)
Kan HDL-Kolesterol düzeyi
Kadında ortalama: 55 mg/dl (Normal)
Erkekte ortalama: 45 mg/dl (Normal)
< 35 mg/dl (Düşük)
Riskli Durumlar
Kolesterol > 200 mg/dl veya
LDL-kolesterol > 130 mg/dl veya
HDL-kolesterol < 35 mg/dl.
Kan Trigliserid düzeyi
< 200 mg/dl (Normal)
200-400 mg/dl (Sınırda yüksek)
400-1000 mg/dl (Yüksek)
Yüksek kolestrol, öldürücü olabilen çeşitli hastalıklara kaynaklık eder:
- Kalp damar hastalıkları
- Kalp krizi
- Felç
- Dolaşım hastalıkları
