Tarih Saruhan Ogullari Beyligi

Ali

Sp Kullanıcı
15 Eyl 2017
5,923
10,677
SARUHAN OGULLARI BEYLİGİ

XIII. Yüzyilin sonlarindan itibaren XV. Yüzyilin başlarina kadar Manisa ve yöresinde hüküm süren Türkmen beyligi ve hanedani olan Saruhanogullari, Bati Anadolu uc kesiminde 1209´li yillardan itibaren faaliyet gösterdigi tahmin edilen Saruhan Bey tarafindan Manisa merkezli olarak kurulmuştur.

Kurucusunun adiyla anilan beyligin hakim oldugu topraklar, Gediz vadisini ve ovasini icine alir. Beyligin dogu sinirlari, kuzeyden güneye dogru Demirci, Borlu, Ilica, Adalar ve Kemaliye´ den itibaren bugünkü Akhisar, Turgutlu, Manisa, Kemalpaşa (Nif), Menemen ve Ege denizi sahillerine (İzmir Körfesi´nin bati kiyilarindan Focalar´a kadar) uzanir.

Beyligin kuzeyden Karesiogullari, doguda Germiyan beyligi ve güneyde Aydinogullari´yla komşudur. Bati Anadolu´daki Karesi, Aydin ve Menteşe gibi denizci Türkmen beylikleri arasinda yer alir ve dönemin cagdaş Bizans ve Ltin kaynaklarinda daha cok Ege denizi, Adalar ve Trakya´daki akinlar ve yaptiklari anlaşmalar dolayisiyla zikredilir.

Kuruluş ve Genişleme Devri : Saruhan Bey

Beyligi ve hanedana adini veren Saruhan Bey´in adi cagdaşi kaynaklarda ve kitabelerde acik şekilde belirtilir, ancak kimligi ve menşei konusunda herhangi bir bilgi yoktur. XVI. Yüzyila ait vakif tahrir kayitlarinda babasinin adi “Alp-Agi/Alpagi/Alpagu”şeklinde gösterterilir. İbn Bibi´nin Selcuklu Tarihini II. Murad icin 1430´lu yillarda tercüme eden Yazicizade Ali ve onu takip eden Osmanli kaynaklari, Saruhan Bey´i Sultan II. Mesud´un (ö. 708/1308) nökerlerinden ve Selcuklu Uc emirlerinden biri olarak tanimlar. Şikari´nin Karaman Tarihi´nde ise Mogol ve Selcuklu hükümdarinin kapicibaşisi oldugu, elcilikle geldigi Karamanoglu Mehmed Bey´in yaninda kaldigi rivayeti yer alir.

Modern tarihcilerin bir bölümü bu bilgileri esas alirken bazilari, Saruhan Bey´in Türkmen beylikleri arasinda başlangicta en güclü beylik olan Germiyanogullari´na bagli bir emir oldugunu, bazillari ise İbn Bibi´nin bir kaydindan hareketle Celaleddin Harezmşah´in Selcuklu Sultani Alaeddin Keskubad´a maglub oluşunun ardindan 1230 yili dolayinda Selcuklu sultaninin hizmerine giren Harezm emirleri arasinda yer alan Saruhan adli beyle irtibat kurulabilecegini ileri sürerler.

Manisa bölgesindeki yer adlarindan ve bazi maddi işaretlerden yola cikilarak ortaya atilan bir başka iddia ise, Saruhan´in Kipcak kökenli olma ihtimalidir. Böylede Kipcak boylarina ait adlarin Harezm emirleriyle gelenler yaninda Bizanslilarin 1250´lerde Trakya´dan getirtip Menderes vadisine yerleştirdigi sayilari 10.000´i bulan Kuman/Kipcaklarla ilgili olmasi akla yakn gözükür.

Ancak Saruhan Bey´i bunlara baglama konusunda kesin bir karine yoktur. Bu bakimdan Saruhan Bey´in Selcuklu uc bölgesinde yerleşmiş em,irlerden biri olmasi dişindaki görüşler şimdilik kesinlik kazanmamiştir.
(Anadolu Beylikleri El Kitabi, Sf. 153-154/Heyet)
 
  • Beğen
Tepkiler: SiyahSancaktaR

Son mesajlar

Cevaplar
2K
Görüntüleme
59K